BASINÇLI KAPLAR PERİYODİK TEST VE KONTROLÜ

 

Periyodik kontroller etkin bir koruyucu mühendislik hizmeti olduğu gibi işçi sağlığı ve güvenliği açısından da ihtiyaç duyulan bir kontrol önlemi olarak karşımıza çıkar. İşyerlerinde çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından tehlike yaratabilecek birçok durum bulunmaktadır. Sanayide en çok kullanılan ve bu derecede tehlike arz eden ekipmanlardan birisi basınçlı kaplardır.

 

Basınçlı Kap ; 0,5 bar'dan daha fazla etkili basınç uygulayan gaz, buhar veya sıvı akışkanları üzerine tasarlanan yada geliştirilen sabit yada hareketli kabı veya depoyu ifade eder. İş kanuna göre de basınçlı kaplar periyodik olarak kontrol edilmelidir. 

 

Basınçlı kaplar kontrol altında kullanılmazsa ve bakımları yapılmazsa bomba etkisi yaratabilirler. Çalışanlar ve etrafındaki tüm malzemeler için büyük bir tehlike arz ederler. Bu tehlikenin ana sebepleri;

 

1. Kullanılan basınçlı kapların kontrollerinin yaptırılmaması veya uygun şekilde yaptırılmaması, 

2. Tüketicilerin güvenli ürün yerine ucuz ürünü tercih etmeleri, 

3. Kullanma talimatlarının düzgün uygulanmaması,

4. Günlük, haftalık, aylık ve yıllık bakımlarının yapılmaması, 

5. Eğitim almamış yeterli bilgi sahibi olmayan personelin kullanımı,

6. Üreticilerin büyük bir kısmının uygulamadaki mevzuatlara uygun üretim yapma konusunda sorumlu davranmamaları olarak sıralayabiliriz. 

 

Basınçlı kaplar zamanla korozyona uğrar, emniyet elemanlarında arıza, bağlantı ve kaynak yerlerinde açılma, çatlak gibi hatalar meydana gelir. Basınçlı kaplarda oluşan hatalar gözle fark edilmeyebilir. Basınçlı kaplar bu şekilde çalışmaya devam ederse güvensiz bir çalışma ortamı oluşur ve buda basınçlı kabın çalıştığı sürece patlama riski taşıdığı anlamına gelir. 

 

Basınçlı kapların yapılan kontrolleriyle bu hatalar ortaya çıkar. Ayrıca yapılan kontrollerle basınçlı kapların kullanıma uygun olup olmadığı, güvenli bir şekilde çalışabilirliği de tespit edilebilir. Bu şekilde basınçlı kapların kullanıldığı işyerlerinde daha güvenli bir çalışma ortamı sağlanmış olur.

 

  

2.1. Basınçlı Kap Kontrol Öncesi Yapılması Gereken Ön Hazırlıklar

 

Amaç; Bu talimat İlgili yasal mevzuat ve standartlar doğrultusunda, is sağlığı ve güvenliği kapsamında gerçekleştirilen periyodik kontroller öncesi gereken ön hazırlıkların firmalar tarafından yapılmasının sağlanması.

Kapsam; Periyodik kontrolü gerçekleştirilen buhar, kalorifer, kızgın yağ kazanı, kompresör, hava tankı, otoklav, hidrofor ve basınçlı kap kapsamındaki özel cihazlar.

 

İlgili Mevzuat: İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Resmi Gazete Tarihi: 25.04.2013 Sayısı:28628 Kontrol Periyodu: Basınçlı Kapların test ve kontrolleri; imalinin bitiminden sonra ve monte edilip kullanılmaya başlanmadan önce veya yapılan değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeleri halinde ise tekrar kullanmaya başlanmadan önce ve herhalde periyodik olarak yılda bir yapılmalıdır.

 

Uygulama; Genel Aşağıdaki cihazlar için firma kontrol sırasında yardımcı personel ve gerekli ekipmanları hazır bulundurmalıdır. Kontrolü yapılacak tüm cihazların, teknik bilgilerini içeren dosyalarının kontrol sırasında hazır bulundurulması gerekmektedir.

 

• Buhar Kazanı ve Kızgın Su Kazanı Periyodik Kontrolü

• Hava Tankı Periyodik Kontrolü

• Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolü

• Hidrofor Periyodik Kontrolü

• Basınçlı Kap Periyodik Kontrolü

• Sıcak Su Kazanı Periyodik Kontrolü

• Kızgın Yağ Kazanı Periyodik Kontrolü

• Kompresör Periyodik Kontrolü

• Otoklav Periyodik Kontrolü

• Sanayi Gazlarının Tank Kontrolü

• LPG Tankı Periyodik Kontrolü